- Written by: Nguyễn Tấn Đại
- Category: Công nghệ giáo dục
Đại dịch COVID-19 từ hơn một năm qua đã gây ra nhiều hệ luỵ nghiêm trọng trong mọi mặt đời sống xã hội của các quốc gia, trong đó có giáo dục. Theo UNICEF[1], hơn 1 tỉ trẻ em toàn cầu đã phải đối diện với những nguy cơ tụt lại phía sau về mặt giáo dục do trường học đóng cửa nhằm ngăn ngừa sự lan toả của dịch bệnh và ứng phó bằng các biện pháp dạy học từ xa khác nhau. Đến nay, Việt Nam là một nước hiếm hoi đã có 2 trường hợp tử vong liên quan đến an toàn thiết bị dạy học trực tuyến. Ý thức an toàn khi sử dụng thiết bị điện tử dĩ nhiên là một nguyên nhân quan trọng. Nhưng phía sau, có một vấn đề khác cần xem xét một cách thẳng thắn hơn: công bằng trong giáo dục.
| Bản thảo gốc bài viết Tránh xảy ra tai nạn khi dạy học trực tuyến đăng trên báo Thanh Niên, số 280 ngày 25/10/2021 (trang 17), với một số chỗ biên tập và rút gọn theo yêu cầu dàn trang của toà soạn. |
- Written by: Nguyễn Tấn Đại
- Category: Công nghệ giáo dục
Hãy tưởng tượng, một ngày nào đó, toàn bộ các trường học trong cả nước đều mở toang cửa, lực lượng bảo vệ và giám thị biến mất, chỉ có thầy cô và học sinh sinh viên tự phần ai nấy quản lí lớp học của riêng mình, thì chuyện gì sẽ xảy ra? Khi đó, không chỉ có vấn đề trộm cướp, mất mát tài sản, mà không gian lớp học sẽ đối diện với một rủi ro thường trực là bất cứ người qua đường nào dù mang mục đích tốt xấu hay chỉ vì tò mò đều có thể ghé ngang dòm ngó. Và không loại trừ cả trường hợp phá bĩnh, quấy rối thầy trò trong lớp học.
| Bản thảo gốc của bài cùng tựa, được đăng trên báo Thanh Niên ngày 13/10/2021 (số 268), trang 17, bản trực tuyến tại <https://thanhnien.vn/day-hoc-truc-tuyen-sao-cho-an-toan-post1390207.html>, với vài chỗ đã được biên tập. |
- Written by: Nguyễn Tấn Đại
- Category: Công nghệ giáo dục
Năm học mới 2021-2022 đã bắt đầu theo cách không thể đặc biệt hơn. Học sinh TP. HCM thay vì học trực tiếp đã phải chuyển sang học online để phòng chống dịch. Bối cảnh mới buộc thầy và trò phải cùng nhau thay đổi và tương thích. Tuy nhiên để việc học online sao cho an toàn và hiệu quả với học sinh là băn khoăn của nhiều phụ huynh.
| Bản thảo gốc bài phỏng vấn Lớp học online an toàn và hiệu quả: Từ phương pháp, kỹ năng đến nền tảng công nghệ đăng trên tạp chí Giáo dục và Thời đại, số 224 ngày 18/09/2021 (trang 4-5), với một số chỗ biên tập và rút gọn theo yêu cầu dàn trang của tạp chí. |
Read more: Lớp học trực tuyến an toàn và hiệu quả: Từ phương pháp, kĩ năng đến nền tảng công nghệ
- Written by: Nguyễn Tấn Đại
- Category: Công nghệ giáo dục
Do ảnh hưởng kéo dài của dịch Covid-19, các trường ĐH buộc phải tổ chức các kỳ thi theo hình thức trực tuyến. Việc dạy học cũng cần thay đổi để kết quả học tập đạt hiệu quả tốt hơn.
| Bản thảo gốc bài phỏng vấn Bê nguyên bài giảng trên lớp lên truyền hình là ‘đi ngược thời đại’? đăng trên báo Thanh Niên ngày 03/09/2021, với một số chỗ biên tập lại cho gọn theo yêu cầu dàn trang của báo. |
Read more: Bê nguyên bài giảng trên lớp lên truyền hình là ‘đi ngược thời đại’?
- Written by: Nguyễn Tấn Đại
- Category: Công nghệ giáo dục
Mở đầu
Trong dòng thời sự về việc dạy học trực tuyến (DHTT) ứng phó với đại dịch Covid-19 tại Việt Nam, có thể nhận thấy hai dòng quan niệm trái ngược nhau. Một bên là mọi thứ đều có thể được thực hiện một cách nhanh chóng, dễ dàng, hiệu quả. Điển hình là nhận định của một đại diện Bộ GD&ĐT: “Với việc dạy qua internet, giáo viên (GV) dễ dàng hơn trong việc xây dựng bài giảng, giao nhiệm vụ cho HS và theo dõi được quá trình học tập của HS; HS sẽ phải trả bài theo nhiệm vụ học tập ấy… Trong suốt quá trình, GV có thể theo dõi và đảm bảo việc dạy học qua hình thức này là thực chất, hiệu quả.”[i] Ngược lại, đó là sự nghi ngờ, lo ngại về chất lượng dạy học trực tuyến trong điều kiện thiếu thốn nhiều mặt cùng nhiều lí do khác. Điển hình là ý kiến của một nhà nghiên cứu giáo dục: “cá nhân tôi tin, giáo dục online không phải là nền giáo dục cho con người trọn vẹn. Internet và học online chỉ là công cụ nền tảng để cung cấp thông tin; còn học và dạy học là cả một loạt các hoạt động tương tác giữa con người với con người; với đầy đủ cảm xúc, tạo động lực, thúc đẩy mơ ước và khát vọng học tập của người học, điều mà online thuần túy không thể cung cấp.”[ii]
Liệu có tìm được điểm chung giữa hai dòng quan điểm nói trên? Hay là có những điểm còn thiếu mà cả hai không đề cập đến? Nếu thực sự DHTT có hiệu quả, đạt chất lượng thì cần những điều kiện cụ thể gì? Nếu DHTT làm đánh mất cảm xúc, triệt tiêu động lực hay khát mơ ước vọng của người học, thì có đồng nghĩa với việc tiến bộ kĩ thuật công nghệ trong xã hội không có chút tác động nào đến hoạt động dạy và học trong nhà trường? Có lẽ, xét riêng từng dòng quan điểm, ai cũng sẽ có lí của mình. Nhưng dường như cái thiếu chủ yếu ở đây, đó là khái niệm “dạy học trực tuyến” là gì, thì mỗi người vẫn có một hệ tham chiếu riêng cho mình, mà thiếu sự đồng thuận về phạm vi, mức độ cũng như hình thức dạy và học trực tuyến cụ thể là như thế nào. Thiết nghĩ, trước khi nói đến chất lượng, cần phải hiểu đúng về DHTT.
Read more: Dạy học trực tuyến: Cần hiểu đúng trước khi nói đến chất lượng
