Cách đây một năm, bản quy chế tuyển sinh và đào tạo tiến sĩ ban hành theo Thông tư số 18/2021/TT-BGDDT đã gây xôn xao dư luận, với nhiều ý kiến trái chiều cả trên báo chí lẫn mạng xã hội. Câu chuyện lắng đi một thời gian rồi lại bùng lên với kết quả thanh tra hoạt động nghiên cứu và đào tạo tại Học viện Khoa học xã hội. Khi bàn đến chất lượng các luận án “tiến sĩ cầu lông” thì hầu hết đều đồng ý là có vấn đề về tiêu chuẩn đánh giá, mà một số người cho rằng nguyên nhân xuất phát từ việc Thông tư 18 đã hạ thấp thước đo chất lượng. Từ góc độ quan sát của mình, người viết nhận thấy có bốn điểm cần chú ý trong toàn bộ câu chuyện này, đó là: tiêu chuẩn (về chất lượng nghiên cứu), thước đo (định lượng sản phẩm nghiên cứu), niềm tin (của cộng đồng khoa học) và trách nghiệm (của những người trong cuộc).